6 manieren om mindful aan mantelzorg te doen

Zorg jij voor iemand anders? Doe je dit regelmatig en heb je een affectieve band met die persoon? Dan ben jij een mantelzorger. Misschien is mindfulness dan iets voor jou? 42 % mantelzorgers bevestigt immers dat de zorg belastend tot zeer belastend is. Hoe kan je jouw mentale weerbaarheid versterken tijdens de moeilijkste momenten?

Mindfulness, wa’s da?

Mindfulness staat voor ‘iets met aandacht’ doen. Het gaat over bewuste keuzes maken. Je kijkt met aandacht naar je situatie, naar wat jij verwacht en wat anderen van jou verwachten… Je leert bewust kijken naar je tijdsindeling, naar wat je wil bereiken en naar hoe je tijd neemt voor jezelf.

Dat is zeker niet evident. Niet elke tip werkt voor iedereen en niet elke mantelzorgsituatie is dezelfde. Toch geven we onderaan graag een overzicht van enkele tips om mindful met mantelzorg om te gaan. Wie weet, zit er een tip bij die werkt voor jou?

Sta 5 minuten stil bij alle gedachten die door je hoofd racen

Onze gedachten nemen soms een loopje met onszelf. Zeker als je zorg draagt voor iemand anders. Dan blijf je piekeren en je zorgen maken. Dat is begrijpelijk. Maar soms wil je even de knop omdraaien en je gedachten uitschakelen. Of gewoon rustig in slaap vallen.

Met mindfulness leer je om op een gezonde manier bewust om te gaan met gedachten in moeilijke situaties. Je traint ze zoals je een spier zou trainen.

Hoe? De eerste stap bij mindfulness is je gedachten rustig waarnemen. Zonder oordeel. En met mildheid voor jezelf. Probeer dat maar eens even: dat is niet eenvoudig.

Beeld je in dat je gedachten voorbij drijven zoals wolken. Hang er geen oordeel aan vast. Laat alles gewoon passeren.

Tip: neem 5 minuten de tijd en luister naar welke gedachten er allemaal door je hoofd racen.

Train je gedachten

Proficiat, je hebt je gedachten waargenomen. Misschien was dat wel het meest zweverige onderdeel van de hele aanpak. Want nu volgt het echte werk.

Wat waren de gedachten die kwamen opsteken?

• Waren het strenge gedachten: ‘Verdorie, ik heb het weer niet goed gedaan’? Bedenk dan wat je zou zeggen tegen een goeie vriendin in dezelfde situatie.
• Waren het negatieve gedachten? Probeer de positieve intentie of wens te achterhalen van je gedachten.
• Van wat wil je meer? Misschien wil je meer tijd, maar zit je met een schuldgevoel of weet je niet goed of anderen het wel zouden begrijpen.

Met mindfulness duw je mentaal even op de pauzeknop.

Tip: praat voldoende over je zorgen en wensen met een vertrouwenspersoon of hulpverlener.

Plan met aandacht je mantelzorg

Word bewust van de evoluties in je leven en de zorgsituatie. Hoe zie je jouw mantelzorgsituatie binnen 2 jaar of zelfs binnen 1 maand? Zie je in de toekomst andere opties zoals thuiszorg- of verpleging? Of wil je later vrijwillige oppashulp inschakelen? Of denk je al aan dag- of nachtopvang?

Word opmerkzaam over die opties en informeer je op voorhand. Hoe concreter je weet waar je aan toe bent, hoe groter de geruststelling.

Tip: maak nu een afspraak bij de dienst maatschappelijk werk van je ziekenfonds om de organisatie van je zorg te bespreken.

Kies bewust je doelen

Het is heel menselijk om doelen te willen stellen. Zo voelen we vanzelf vooruitgang. Maar formuleer je jouw doelen wel bewust? Zorg ervoor dat het doel positief en concreet is. Een goed geformuleerd doel bevat ook altijd 1 actiepunt.

Bijvoorbeeld: je wil graag wat minder eenzaam zijn. De positieve variant ervan wordt dan: ik wil meer contact. Nog beter en concreter? Ik bel elke dinsdag een goeie vriendin op. Met een goed geformuleerd doel weet je concreet wat te doen op korte termijn. **

Tip: formuleer vanavond 1 doel dat je in de loop van de volgende 2 weken kan realiseren. Het doel mag het allerkleinste stapje zijn dat je kan zetten.

Laad je batterijen op

Laad je jouw batterijen voldoende op? Sta even stil bij de zaken die jou energie geven. Dat kunnen kleine momenten zijn die je deelt met de persoon voor wie je zorgt. Of misschien kom je tot rust in de tuin of wanneer je bezoek krijgt. Zorg ervoor dat je blijft investeren in je energiepeil. Gun jezelf een moment om je batterijen op te laden. **

Tip: schrijf voor jezelf op welke dingen jou energie geven om je batterijen op te laden.

Denk ‘s avonds aan 3 positieve zaken

Een moeilijke dag gehad? Niet alles ging zoals gepland? Blijf rustig en wees mild voor jezelf. Je kan dit doen door elke avond 3 zaken op te schrijven waarover je blij bent of waarvoor je dankbaar bent. Doe dit zeker 2 weken lang, anders heeft dit geen effect.**

Meer weten?

• Heb je deze oefeningen geprobeerd en heb je de smaak te pakken? Kom naar 1 van onze infosessies of praatgroepen. Je ontmoet er andere mantelzorgers en hoort hun tips. Samen verkennen we ook gelijkaardige mindfuloefeningen uit het schrijf-, denk- en doe-boek ‘Eerste hulp bij mantelzorg’. Ontdek je kwaliteiten, zet piekergedachten om in acties en krijg opnieuw zin om je batterijen op te laden via persoonlijk mantelzorgboekje.
• Wil je graag aan de slag met het schrijf-, denk- en doe-boek ‘Eerste hulp bij mantelzorg’? Contacteer S Plus mantelzorg info@coponcho.be of 02 515 02 63.
• Cijfers zijn afkomstig uit het onderzoek ‘Duurzame Mantelzorg in Vlaanderen’ (2016)? Een onderzoek van het departement Welzijn, Volksgezondheid & Gezin bij 2148 geregistreerde mantelzorgers (25-79 jaar)

** ontdek meer en gelijkaardige oefeningen uit de publicatie ‘Mantelkracht. Coachingprogramma voor mantelzorgers’ (2016). Uitgever: Politeia.