Rouw verwerken in vier fases. Bestaat dat?

Je rouwt wanneer je iemand verliest die je heel dierbaar is. Als je ook nog eens mantelzorger bent van die persoon, krijg je te maken met een dubbele rouw na het overlijden. Hoe verwerk je dat verlies en zal de rouw ooit voorbij gaan?

Verlies bij mantelzorgers

Mantelzorgers ervaren verlies al tijdens het zorgen. Stel, je zorgt voor iemand met een ongeneeslijke ziekte, bijvoorbeeld dementie, kanker of een andere chronische aandoening.

Al tijdens het zorgen zie je het gedrag van de zorgvrager, zijn persoonlijkheid en jullie relatie veranderen en dan besef je dat je vroeg of laat ook afscheid zal moeten nemen.

Na het overlijden voelt het aan alsof je dubbel aan het rouwen bent. Enerzijds omdat de zorg wegvalt en je op zoek moet gaan naar een nieuwe zingeving. En anderzijds omdat je de overleden persoon natuurlijk ongelooflijk hard mist.

Het flinkheidsideaal

In onze samenleving moeten we sterk zijn. Er wordt ons een flinkheidsideaal opgelegd. Voelen we ons even hopeloos, dan hebben we gefaald. We ‘moeten’ de pijn zo snel mogelijk verwerken en ons evenwicht hervinden.

Spijtig genoeg bestaan er zo vele hardnekkige mythes over rouw.

Wat zegt de theorie?

Menig rouwdeskundige probeerde ook met diverse theorieën te verklaren hoe rouwverwerking verloopt. William Worden kwam bijvoorbeeld in ‘92 met een theorie op de proppen dat rouwverwerking volgens een vast patroon, in 4 fases moet gebeuren.

In een eerste fase zou je beseffen dat je dierbare niet meer terugkomt, dan zou je de pijn moeten voelen en ondergaan, vervolgens je aanpassen aan de realiteit zonder de overleden persoon en ten slotte de draad snel weer opnemen. De meest logische en gezonde manier van rouwen, volgens Worden.

Wat zegt de praktijk?

Maar gaat het in de praktijk wel zo makkelijk? En duurt een van die fases wel eens niet ‘veel te lang’? Elke persoon is anders en iedereen verwerkt rouw op zijn eigen unieke wijze, net zoals we allen een andere vingerafdruk hebben.

Dikwijls denkt men dat rouwen samen gaat met enkel negatieve gevoelens. Klopt niet. Vaak hebben mantelzorgers naast het verdriet en de pijn ook gevoelens van dankbaarheid voor de mooie momenten en realisaties samen met de zorgvrager.

‘Tijd heelt alle wonden’, zeggen ze. Dat schept verkeerde verwachtingen want het rouwen is nooit echt voorbij. Het kan wel afnemen en minder intens worden, uiteraard.

‘Je zal zien, je komt er sterker uit’, hoor je vaak als troostende woorden. Niet slecht bedoeld, maar het is natuurlijk niet voor iedere rouwende van toepassing. Ook dat kan sterk afhangen van je karakter, levensbeschouwing en draaglast.

Roeien met twee riemen

Een ding is zeker. Rouw gaat nooit volledig voorbij en dat moet ook niet. Het verlies zal een deel zijn van wie je bent. Je gaat afwisselend emoties toelaten en emoties afleiden.

Of anders gezegd, je gaat roeien met twee riemen: de riem van het verdriet en de riem van het herstel.

Wanneer je opnieuw andere gevoelens zal toelaten en opnieuw zal genieten van de kleine dingen, dat valt niet met een theorie te verklaren. Zoiets is bij iedereen anders. Over je verdriet praten met mensen die je begrijpen en die je vertrouwt, is wel heel belangrijk.

Meer weten?

• Voor een luisterend oor of praktische info rond het levenseinde, neem contact op met onze mantelzorgvereniging via 02 515 02 63 of info@coponcho.be.

• Benieuwd of er praatgroepen of infosessies over rouw en verlies bij mantelzorgers plaatsvinden in je buurt? Bekijk onze activiteitenpagina.

• Je kan ook contact opnemen met verliesbegeleiding Fonkel vzw via 0487 39 18 60 of verliesbegeleidingfonkel@gmail.com.